Khuzdul. Język krasnoludów stworzony przez Aulego, który nauczył go krasnoludów po ich pierwszym przebudzeniu. Był językiem tajnym, służącym nauce i przekazywaniu tajnych informacji. Mało kto go znał prócz samych krasnoludów. Khuzdulski był raczej szorstki, z akcentowaniem przydechowych głosek zwartych i dźwięcznych spółgłosek szczelinowych, lecz niewątpliwie miał pewien wdzięk, gdy był prawidłowo wymawiany. Jedyne znane przykłady khuzdul to kilka imion i nazw jak np: Khazad-dum oraz okrzyk wojenny krasnoludów: "Baruk Khazad! Khazad ai-menu!" (Krasnoludowe topory! Krasnoludowie biją!) czy w prostym "Haza-ad!" (Do ataku!). znany jest również napis na grobie Balina.

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.


Quenya. Język Eldarów z Valinoru, prawdopodobnie najbliższy językowi, którym pierwsi Quendi mówili nad Cuivienen. Proces powolnych zmian w Nieśmiertelnych Krainach i Śródziemiu doprowadził do istotnych zmian fonologicznych. Na Zachodzie quenya Telerich z Tol Eressei rozwinęła się w dialekt, odrębny od języka Noldorów i Vanyarów w Amanie. W śmiertelnych krainach językiem tym mówili nlodorscy Wygnańcy; zaszło wówczas kilka drugorzędnych zmian, proces zmian został jednak zahamowany, gdy język ten, jako mowa Bratobójców, został zakazany. Quenya stała się wówczas językiem ksiąg, kochanym przez Noldorów, Edainów, którzy ją poznali, oraz Entów; mie uzywano jej jednak publicznie. Quenya pozostałą językiem wiedzy także wśród Dunedainów, a w późniejszych czasach używanie jej było oznaką szacunku i sympatii do Eldarów. Quenya była pięknym językiem, jej płynne sylaby odpowiadały potrzebą poezji i pieśni. Zwana także Starodawną Mową, Starodawnym Językiem, Szlachetnym Językiem Zachodu, eldarskim, językiem Elfów Wysokiego Rodu oraz mową Valinoru.

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.


Sindarin. Język Sindarów, zwany językiem Elfów Szarych. Rozwinął się w Beleriandzie, gdy reszta Eldarów udała się do Eldamaru, lecz z powodu zmienności śmiertelnych krain zmieniał się szybciej niż quenya. Choć mniej liryczny od quenya, sindarin wciąż był językiem delikatnym i pięknym. W Beleriandzie wszedł do codziennego użytku wśród Wygnańców, szczególnie gdy Thingol zabronił Sindarom posługiwania się quenya, mową elfów winnych Bratobójstwa. Sindarin został także przyjęty przez Edainów (szczególnie z Trzeciego Rodu) i Dunedainów; wśród ludzi był zarówno językiem legend, jak i codzienną mową. W czasach, gdy Numenor ogarnął Cień, posługiwanie się nim było zabronione, lecz sindarin przetrwał. W westronie odnajdujemy wiele zapożyczeń z sindarinu.

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.


Adunai. Potoczny język Dunedainów z Numenoru. W latach pychy Numenoru używany także na dworze królewskim. Początkowo był ojczystym językiem rodu Hadora, był więc spokrewniony z językami Edainów oraz ludzi z Doliny Anduiny. Jego rozwój w Pierwszej Erze następował pod wpływem języków elfickich, w następstwie kontaktów z Moriquendimi na Wschodzie i Eldarami w Beleriandzie.Adunaic z kolei stał się źródłem słownictwa i gramatyki języka westron. Język adunaicki zwano także numenorejskim.

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.


Westron. W okresie Wojny o Pierścień rodzimy język ludzi i hobbitów mieszkających na dawnych obszarach Gondoru i Arnoru, a także mieszkańców zachodniego brzegu Anduiny aż po pola Gladden na północy, z wyjątkiem Wosów, Dunlendingów oraz Rohirrimów. Poza tym westron był wspólnym językiem wszystkich wielojęzycznych spotkań i jako taki był znany, przynajmniej w pewnym stopniu, przez wszystkich mieszkających na zachód od morza Rhun. Westron był także publicznym językiem krasnoludów oraz podstawą licznych języków orków. Westron powstał z mieszanki adunaickiego oraz języków wybrzeży Śródziemia i rozwinął się w trzecim tysiącleciu Drugiej Ery wraz z założeniem numenorejskich osiedli w Śródziemiu. Po przybyciu Elendila do Śródziemia język ten wzbogacił się o wiele słów sindarińskich i w tej właśnie formie rozprzestrzenił się w Śródziemiu. Westron był także nazywany Wspólną Mową.

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.


Czarna Mowa. Język stworzony przez Saurona w Drugiej Erze i używany przez niego i jego sługi. Znikł pod koniec tej ery, lecz został ponownie wprowadzony przez Saurona w Trzeciej Erze; w tym okresie jednak już tylko on, Nazgule i inni najbliżsi słudzy, a także Olog-hai, uzywali go w czystej formie. Orkowie z Mordoru używali zdegradowanej formy Czarnej Mowy, a niektóre słowa z ich dialektu, takie jak ghash (ogień), rozpowszechniły się wśród wszystkich orków. Czarna Mowa została prawdopodobnie oparta w jakimś stopniu na języku quenya i mogła być świadomym zniekształceniem tego języka. Jedynym przykładem tekstu w czystej Czarnej Mowie jest inskrypcja na Pierścieniu:

"Ash nazg durbatuluk, ash nazg gimbatul
ash nazg thrakatuluk agh burzum ishi krimpatul"

"Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać"

Źródło: Encyklopedia Śródziemia - Robert Foster.